Fassara

Sunday, August 9, 2015

Matsalolin Ƙaramar Hukumar Dawakin-Tofa: Surutu Ba Shi ne Mafita ba

7th November, 2013

Daga: Amir Abdulazeez

“Na duba dukkan abokai amma ban samu abokin da ya fi kiyaye harshe ba.”
- Umar Ibn Al-Khattab (RA)

N
i a ganina, surutu iri uku ne; akwai surutu mai ma’ana kuma mai amfani, akwai surutu mai ma’ana amma mara amfani sannan akwai surutu mara ma’ana kuma mara amfani. Kowanne ɗaya daga cikin waɗannan nau’ika na surutu, akwai yanayi da muhallin da suka dace da shi.
Surutu mai ma’ana kuma mai amfani shine mutum ya yi magana akan abin da ya dace kuma a inda ya dace ko da kuwa zai kwana yana magana. Misali, idan za ka yi magana akan matsalar ilimi a ƙaramar hukumar Dawakin-Tofa, to ka tabbatar cewa kai masanin ilimi ne, in kuma ba haka ba, to ka tabbatar ka yi bincike kuma ka fahimci abin da ka ke magana akansa. Bayan haka sai ka nufi gurin waɗanda abin ya shafa kamar ofishin ma’aikatar ilimi misali sai ka baje kolinka a can. Ka ga anan kowa ya san surutunka na a kawo gyara ne.

Surutu mai ma’ana amma kuma mara amfani shine mutum ya yi magana akan abin da ya dace amma ba a inda ya dace ba. Misali shine, za ka yi magana akan matsalolin asibitin Dawakin-Tofa, sai aka yi sa’a ka yi cikakken bincike ka san matsalolin asibitin ciki da bai kuma kana da isassun hujjoji amma kuma sai aka wayi gari ka je gaban teburin mai shayi kana baje kolinka. To anan kaima da kanka, ka san ba gyara kake nema ba.

Shi kuwa surutu mara ma’ana kuma mara amfani bai kamata ma ya samu muhalli a gurin da aka san ciwon kai ba. Domin kuwa shine surutun da mutum zai dinga yin magana akan abin da bai sani ba ko bai fahimta ba kuma ya ƙi ya yi bincike akaisannan kuma ya dinga yin wannan surutun a gurin da bai dace ba. Idan da ma zai yi shi a gurin da ya dace, da sai a samu masu yi masa gyara ko tsokaci. Wani lokaci kuma mai irin wannan surutan, idan ka yi masa gyara to sai cibi ya zama ƙari. Irin waɗannan surutan ne wasu daga cikinmu suke yi a majalisu, guraren hira da kuma dandalin sada zumunta na facebook da sauran waɗansu kafafe. Wataƙila suna sane, ƙila kuma basu sani ba.
Shi dai surutu ko da akan alkhairi ne, idan ya yi yawa to ya kan zama illa ba ƙarama ba ga mai yinsa, balle kuma a ce akan sharri ake yawan yinsa.

Sanin kowa ne cewa mun wayi gari a ƙaramar hukumar Dawakin-Tofa, babu abin da muke yi sai kushe ƙaramar hukumarmu, ba babba ba yaro. Abin haushinma shine har da waɗanda basu ma cancanta su ce uffan ba idan ana maganar ƙaramar hukumar domin kuwa babu wata gudunmawa da suka taɓa bata, suma sun samu dama har kusheta suke yi. Bayan haka kuma gamu da kushe masu riƙe da madafan iko, na da da na yanzu da kuma sauran manyan mutane. To ba laifi don ka faɗakar da wanda yake da dama a hannunsa kuma bai yi amfani da ita ba don kawo cigaba, amma kafin ka yi hakan sai ka yi tunanin kaima damar da take hannunka komai ƙanƙartarta, amfanin me ka yi da ita domin cigaban ƙaramar hukumarka? Kuɗi da mulki ba sune kaɗai dama ba, lafiya, lokaci, ilimi, sana’a duk suma damammaki ne.

Ni na san cewa Dawakin-Tofa ta samu cigaba ta fannoni da yawa amma ba ma gani. Idan muka ɗauki misali a ɓangaren ilimi; kafin shekarar 2003, na san garuruwa da ƙauyuka da yawa a ƙaramar hukumar Dawakin-Tofa waɗanda basu da ko mutum ɗaya wanda ya gama makarantar gaba da sakandire walau a matakin Digiri, Diploma ko NCE. Ba zan faɗi sunan garuruwan ba amma a yanzu da wahala ka samu garin da za’a ce babu mai Digiri, Diploma ko NCE ko mutum ɗaya komai ƙauyancin garin. Wannan cigaba ne kuma dama shi cigaba ai da sikeli ake amfani ba wai da surutu ba. Aunawa ake yi a ga me kake da shi da kuma me kake da shi yanzu?

Na sani cewa, akwai ƙananan hukumomi da yawa da suka sha gabanmu a wasu fannoni na rayuwa amma mu ma mun sha gaban wasu ƙananan hukumomin a wasu fannonin. Misali, idan kace Bichi ta sha gabanmu ta fuskar ilimin boko, to ƙila mu kuma mun sha gabansu ta fuskar Ilimin Addini ko kuma ta fuskar noma.

Idan kuma burin wannan surutai namu shine mu wayi gari mun sha gaban kowacce ƙaramar hukuma a Jihar Kano ta kowanne fanni na rayuwa, to abin mai sauƙi ne, ba na tashin hankali ba ne. Abin da za mu yi shine, wannan buhunnan surutan namu, mu zazzage su mu ɗure su da aiki tuƙuru. Mu daina nunawa kowa yatsa, mu bazama, kowa a fanninsa ya dage ya ga ya kawo wani cigaba a karan kansa. Ya yi ta aiki ba ƙaƙƙautawa, inda ya gaji ko ya tsaya ko ya kasa, to sai wani ya ɗora har sai mun cimma burinmu.

Idan kuma muna ganin ba zamu iya haƙura da surutun ba, to ga wata shawara. Mu zaɓi wasu ɗaiɗaiku daga cikinmu mu ɗora musu alhakin shirya mana taron tattaunawa ko muhawara duk wata ko duk bayan wata uku a dinga zama a mazaɓa ɗaya ko a mazaɓu daban-daban, kowa yana faɗar albarkacin bakinsa kamar yadda aka yi a taron farfado da ilimi a kwanakin baya. Duk da dai cewa har yanzu taron farfaɗo da ilimin bai fara kawo wani sakamako a aikace ba amma ko ba komai an yi muhawara a ranar taron. Amma idan za’a yi irin wannan taro, sai a yi abin a natse kuma a hankalce tare da tattauna yadda za’a shawo kan matsalolinmu a aikace maimakon soki burutsu. Amma idan ba haka ba to irin wannan surutun ba zai kaimu ko’ina ba.


© Malam Amir Abdulazeez 2013.

No comments:

Post a Comment